در ادامه ی مطالب آموزش پیانو، در این مقاله می خواهیم رایج ترین اشتباهاتی را که نوازندگان مبتدی در آغاز مسیر یادگیری مرتکب آنها می شوند با هم بررسی کنیم. اگر خود شما یا فرزندتان، تازه شروع به یادگیری پیانو کرده اید، این مطلب بسیار به شما کمک خواهد کرد تا در مسیر اشتباه قدم نگذارید و عادت های بد در نوازندگی خود شکل ندهید.

خیلی از هنرجویان در ابتدای مسیر یادگیری، از پیشرفت کند خود ناراضی هستند و بعضا در این مسیر دلسرد می شوند، چرا که معمولا دچار اشتباهاتی می شوند که زمان و انرژی آنها را به هدر می دهد. پس شما سعی کنید از این اشتباهات جلوگیری کنید.

سریع نواختن

قطعا یکی از مهمترین مشکلاتی که بین نوازندگان جوان و مبتدی وجود دارد، سریع نواختن است. به خاطر داشته باشید، نوازندگی پیانو مسابقه ی سرعت نیست. در واقع دلیلی که خیلی از نوازندگان، حتی نوازندگان باتجربه سعی می کنند سریع بنوازند این است که می خواهند شبیه آنچه را که موسیقی واقعی می دانند بنوازند. اما باید بدانید که لازم است ابتدا با سرعت پایین تمرین کنید تا کاملا بر ریتم و جزئیات مسلط شوید. اگر سعی کنید قطعه ای را انتخاب کنید که ریتم آن را درک می کنید و آن را دوست دارید، احتمالا راحت تر می توانید سرعت نواختن تان را کنترل کنید.

خیلی از هنرجویان، به محض اینکه شروع به تمرین یک قطعه می کنند می خواهند آن را در گام نهایی بنوازند. اما این اصلا روش درستی نیست. چرا که شما هنوز نت ها را یاد نگرفته اید و زمانی که می خواهید آنها را سریع بنوازید، دچار اشتباه می شوید. و خواه ناخواه یک حافظه ی عضلانی اشتباه را پایه ریزی می کنید که تغییر دادن آن بسیار مشکل خواهد بود. فرض کنید شما روزها تمرین می کنید و سپس به آموزشگاه می روید و معلم از شما می خواهد قطعه ی تمرین شده را آهسته بنوازید. ممکن است در آغاز با آهسته نواختن شروع کنید، اما در ادامه حافظه ی عضلانی شما به ریتم سریع قبلی برمی گردد و تغییر دادن آن بسیار سخت خواهد بود.

حالا شما باید سعی کنید عادت شکل گرفته ی اشتباه را اصلاح کنید، و تغییر یک عادت کاری بسیار مشکل است. ممکن است هیچ وقت نتوانید ریتم تند خود را اصلاح کنید و استاد شما مجبور شود صحیح نواختن در سرعت بالا را به شما آموزش دهد. ممکن است تصور کنید که روش خوبی است و با سرعت پیشرفت می کنید، اما در نهایت یادگیری شما عمقی نبوده و در سطح خواهد بود، همچنین بر هیچ کدام از جزئیات و تکنیک ها مسلط نخواهید شد.

وقتی تمرین روی یک قطعه را شروع می کنید، باید سرعتی را انتخاب کنید که در آن امکان اشتباه وجود نداشته باشد، به این سرعت، سرعت بدون اشتباه می گویند. زمانی که آهسته تمرین می کنید قطعه را راحت تر و عمیق تر درک خواهید کرد و یاد خواهید گرفت. در نتیجه در زمان کمتری به نتیجه می رسید.

اگر می خواهید نواختن پیانو را به شکلی اصولی و گام به گام بیاموزید، بهتر است یک دوره ی آموزش استاندارد و با کیفیت را انتخاب کنید، دوره ی آموزش تصویری پیانو موسسه خنیاگر یکی از این دوره های قابل اعتماد است.

عدم نواختن موسیقی واقعی

خب این جمله یعنی چه؟ “عدم نواختن موسیقی واقعی” یعنی چه؟ منظور ما از این جمله این است که قطعه ای را انتخاب کنید که شبیه به یک موسیقی واقعی باشد، یعنی نت ها، ریتم ها و باقی چیزها، یک موسیقی قابل درک بسازد. و شما در زمان نواختن واقعا به تمامی تغییرات دینامیکی توجه کنید. و به زیر و بم ریتم ها توجه کنید.

یکی از مواردی که ممکن است باعث از دست دادن این جزئیات بشود، سریع نواختن است. اما از دلایل دیگر آن، این است که درواقع ما به این جزئیات اهمیت نمی دهیم. نوازنده های مبتدی معمولا به این جزئیات توجه نمی کنند و همین باعث می شود قطعه ای که می نوازند، صدایی شبیه به یک موسیقی واقعی نداشته باشد.

مهم است که در زمان نواختن یک قطعه، شما واقعا بر روی این تمرکز کنید که صدای زیر و بم شما چگونه است؟ آیا در صدای زیر (اوج) صدای هر نوت از نوت قبلی بلندتر است یا اینکه تنها صدای چند نوت آخر بلندتر است؟ نواختن منقطع (بریده بریده ادا کردن) به این معنی نیست که شما تا جایی که می توانید کوتاه بنوازید، معنی آن این است که کافی است شما بریده بریده بنوازید. آیا شما در پایان یک اسلار دستتان را بر می دارید؟

وقتی از همان تمرین های اولیه، بر روی هر نکته ی جزئی تمرکز می کنید، یک حافظه ی عضلانی درست را پایه گذاری کنید که در آینده مجبور به تغییر و اصلاح آن نشوید.

انتظار یک شبه استاد شدن

این مشکل ممکن است در بزرگسالان، و مخصوصا والدین کودکانی که در حال یادگیری هستند، بیشتر نمود داشته باشد، اما بر کودکان نیز تاثیرگذار است.

از خود بپرسید چرا یادگیری پیانو را شروع کرده اید؟ احتمالا هدفتان این نبوده که قطعه ی “ماری یک بره ی کوچک داشت” یا “تولدت مبارک” را بنوازید. هرچند که در ابتدای مسیر همین قطعات را باید تمرین کنید. باید یاد بگیرید که موسیقی را بخوانید، وقتی این کار را یاد بگیرید، خواندن موسیقی برای شما بسیار ساده بنظر خواهد آمد. اما زمانی که خواندن موسیقی را بلد نباشید، کل پروسه ی نوازندگی برای شما بسیار سخت بنظر خواهد رسید.

اما تمرین دادن دستانتان برای درست نواختن، از یادگیری خواندن موسیقی سخت تر خواهد بود. نواختن درست، و جایگذاری درست انگشتان در ویدیوهای آموزشی مختلف آموزش داده شده اند. به یادگیری با این روش “یادگیری بر حسب عادت” می گویند. به این ترتیب که هنرجو فقط آنچه را که می بیند، مو به مو و دقیق کپی می کند.

اگر شما هم تابحال چنین تمرینی انجام داده باشید، احتمالا به این نتیجه رسیده اید که روش تمرینی نسبتا ساده ای است و با استفاده از این روش می توانید بسیار سریع پیانو نواختن را یاد بگیرید. بنابراین ممکن است این پرسش برای شما مطرح شود که چرا معلمان از همین روش برای آموزش هنرجویان استفاده نمی کنند؟

روش یادگیری برحسب عادت، لزوما روش تمرینی بدی نیست، اما در عین حال روشی کامل هم نیست. چرا که با استفاده از این روش، یادگیری شما فقط براساس عادت تقلید شکل می گیرد، و بنابراین برای یاد گرفتن هر تکنیک یا قطعه ی تازه باید یک نوازنده کنار شما باشد یا از یک ویدیوی آموزشی تقلید کنید. با این حساب، با استفاده از این روش شما به یک نوازنده ی واقعی تبدیل نمی شوید.

برای اینکه به یک نوازنده ی واقعی تبدیل شوید، لازم است که حتما خواندن موسیقی را یاد بگیرید. ممکن است در ابتدای مسیر یادگیری، مجبور باشید قطعاتی را مکررا تمرین کنید که برای شما جالب نیستند، اما ناامید نشوید، تداوم این مسیر باعث می شود شما پایه های نوازندگی پیانو را، بسیار قوی بیاموزید و در ادامه ی راه بتوانید هر نوع از موسیقی که دلخواه خودتان است را دنبال کنید.

عدم تمرین کافی و پیوسته

باید بدانید که اگر تصمیم ندارید به اندازه ی کافی تمرین کنید، قطعا به اندازه ی کافی و به سرعت نیز پیشرفت نخواهید کرد. جالب است بدانید که اکثر پیانیست های حرفه ای چیزی حدود چهار ساعت یا بیشتر در طول روز به تمرین پیانو می پردازند. آیا شما آماده هستید تا درصورت نیاز همین قدر تمرین کنید؟ درصورتیکه در بزرگسالی پیانو نواختن را آغاز کرده اید، احتمالا نخواهید توانست. البته اشکالی هم ندارد، چون شما احتمالا قرار نیست نوازندگی پیانو را به عنوان شغل خود ادامه دهید. بنابراین سعی کنید تا جاییکه برای شما مقدور است تمرین کنید. حتی اگر بتوانید روزی 15 دقیقه هم بطور مداوم و با تمرکز تمرین کنید، قابل قبول است.

مهم ترین موضوع در هنگام تمرین، تداوم و پیوستگی تمرین شما است. برای مثال خیلی بهتر است که هرروز 15 دقیقه تمرین کنید تا اینکه بخواهید فقط یک روز در هفته 2 یا 3 ساعت تمرین کنید. تمرین روزانه و مداوم تاثیر بسیار بیشتری از تمرین های بی نظم و با فاصله خواهد داشت. دهن شما باید مطالبی را که در حال یادگیری آنها هستید درک و پردازش کند، و این اتفاق در زمان خواب شما رخ می دهد. بنابراین با تمرین روزانه و سبک، مطالب تمرین شده در طول شب و به مرور در ذهن شما تثبیت خواهند شد و این پیوستگی باعث می شود روند تثبیت یادگیری بسیار بهتر انجام شود. البته که اگر بتوانید روزانه دو ساعت تمرین کنید، بسیار مفید تر و ایده آل تر خواهد بود، اما مهم است روشی را انتخاب کنید که بتوانید آن را ادامه دهید.

اجرا نکردن

از اجرا کردن نترسید. اگر قرار باشد هیچ وقت برنامه ای اجرا نکنید، پس برای چه می خواهید نواختن پیانو را یاد بگیرید؟ اجرا کردن بخشی از روند یادگیری پیانو است. بنابراین از فرصت های پیش آمده برای اجرا استقبال کنید.

زمانی که شما قرار است اجرایی داشته باشید، برای آماده شدن و در روزهای تمرین، تلاش بیشتری می کنید. آماده شدن برای یک اجرا هدفی است که تمرینات شما را منسجم تر و ذهن شما را متمرکزتر خواهد کرد. از همین الان اجرا کنید، حتی اگر در حال تمرین یک قطعه ی ساده هستید. خجالت نکشید و آن قطعه را برای خانواده و اطرافیان خود اجرا کنید. درصورتی که معلمتان برنامه ای برای اجرای شما ترتیب نمی دهد خودتان در خانه برنامه ریزی کنید و از نردیکان خود بخواهید برای دیدن اجرای شما بیایند.

همواره برای اجرا در حضوز دیگران پیش قدم شوید، همیشه.

انتخاب قطعات خیلی سخت یا خیلی ساده

با وحودیکه ممکن است اکثر معلمان موافق با تمرین های سخت نباشند، اما در مجموع سعی کنید برای پیشرفت بیشتر، خود را به چالش بکشید. البته قبل از انتخاب این روش به ویژگی های فردی خود نیز دقت کنید. اگر شما از آن دسته از افراد هستید که وقتی به چالش کشیده می شوید، موضوع را رها می کنید، پس این روش مناسبی برای شما نخواهد بود، و باید سعی کنید با قدم های آهسته و پیوسته پیش بروید.

در عین حال نواختن قطعات خیلی ساده که برای شما آسان به نظر می آید نیز در پیشرفت شما تاثیر زیادی نخواهد گذاشت. چنانچه به چالش کشیده نشوید، پیشرفت هم نخواهید کرد. اگر یک قطعه را در طول یک هفته یاد بگیرید، به این معناست که آن قطعه زیاد برای شما دشوار و چالش برانگیز نبوده است.

در خیلی از رشته های دانشگاهی موسیقی، یک قطعه موسیقی در طول چندین ماه به دانشجویان آموزش داده می شود، که خیلی خوب است، زیرا شما زمانی یاد می گیرید که خود را به چالش بکشید و قدم به قدم جلو بروید.

استفاده زیاد از پدال

منظور ما از رکاب، رکاب سمت راست یا رکاب کاهنده است. نگه داشتن این رکاب باعث می شود که هر نتی که نواخته می شود، تا زمانیکه شما رکاب را نگه داشته اید ثابت بماند.

پایین نگهداشتن این رکاب، بسیار وسوسه کننده است زیرا نگه داشتن این رکاب باعث می شود، زمانیکه شما چندین نت را همزمان فشار می دهید، جابجایی ها یا عدم هماهنگی در فشردن کلیدها، شنیده نشده و پوشش یابند. یک نوازنده یا موسیقی دان حرفه ای، به راحتی متوجه این ناهماهنگی و بی نظمی در نوازندگی شما خواهد شد، درصورتیکه خود شما جون گوشی حرفه ای و منتقدانه ندارید، ممکن است متوجه آن نشوید. اما به این معنی نیست که نوازندگی شما بدون اشکال و فوق العاده است.

بنابراین استفاده زیاد از رکاب اصلا توصیه نمی شود. اگر با استفاده از رکاب، ایرادهای خود را بپوشانید و متوجه آنها نشوید، چگونه می خواهید ایرادات خود را اصلاح کنید؟

وقتی نوازندگان مبتدی، پدال را دائم پایین نگه می دارند، باعث محو شدن و درهم شدن نت های مختلف می شود. هرگز این کار را انجام ندهید و زمانی که از نوازندگی خود مطمئن نیستید، بدون رکاب تمرین کنید.

نوازندگی به جای تمرین

لازم است بین نواختن و تمرین، تفاوت قائل شوید. نوازندگی چنبه ی سرگرمی نیز دارد و معمولا خوشایند است، شما قطعاتی را که بر آنها مسلط هستید انتخاب می کنید و با سرعتی مناسب و درست آن را می نوازید.

نوازندگی باعث پیشرفت سریع شما نمی شود، بلکه تمرین است که به پیشرفت شما کمک می کند.

تمرین کردن به معنای کار مداوم بر روی بخش های کوچک و یادگیری چیزهای جدید است. در تمرین کردن شما ممکن است چند نت را چندین بار تکرار و تکرار کنید تا آنها را به خاطر بسپارید، ارتباط بین آنها را درک کنید و بتوانید آن را بنوازید. ممکن است تکنیک خاصی را تمرین کنید که احتیاج به تکرار بسیار داشته باشد. تمرین کردن احتمالا به اندازه ی نواختن لذت بخش نیست، اما بخش مهمی از فرایند یادگیری است که بسیار بر پیشرفت شما تاثیرگذار است.

توجه نکردن به انگشت ها

استفاده ی درست از انگشتان بسیار مهم است. هیچ واقعیتی خلاف این موضوع در نوازندگی پیانو وجود ندارد. در بسیاری از کتاب ها و جزوات آموزشی، نویسندگان و ویراستاران سعی کرده اند استفاده ی درست از انگشتان را به هنرجویان آموزش دهند. در بیشتر موارد، با استفاده از همین آموزش ها و کتاب ها می توانید جایگذاری صحیح انگشتان را یاد بگیرید. اگر معلم شما شیوه ای خاص درباره ی انگشت گذاری دارد که شما به آن اطمینان دارید، با همین شیوه پیش بروید، در غیر این صورت سعی کنید از همان روش های استاندارد و مکتوب در کتاب های آموزشی استفاده کنید.

ممکن است فکر کنید که دستان انسان ها با یکدیگر متفاوت است. درست است، اما این تفاوت زیاد چشم گیر نیست. همه ی ما در یک دست 5 انگشت داریم، یک شست در یک سمت و چهار انگشت دیگر در سمت دیگر. ممکن است دستی از دست دیگر بزرگتر یا کوچکتر باشد، اما در کل انگشتان ما شباهت زیادی به یکدیگر دارند. بنابراین پس از تسلط بر انگشت گذاری و یادگیری اصول اولیه آن، درصورتیکه احساس کردید به تغییری نیاز دارید، با استاد خود مشورت کرده و این کار را انجام دهید. اما در ابتدای مسیر، سعی کنید تنها از روش های استاندارد و نوشته شده استفاده کنید.

عدم استفاده از مترونوم

سعی کنید حتما یک مترونوم داشته باشید، و مهمتر اینکه حتما از آن استفاده کنید! استفاده از مترونوم، خصوصا برای هنرجویان مبتدی، امری ضروری است. تحقیقات نشان داده اند که تمرین با مترونوم کمک می کند تا ریتم و تمپوی نوازنده بهبود یابد، و علاوه بر آن به بهتر شدن تکنیک نوازنده نیز کمک می کند. جالب است بدانید که گلف بازان نیز از مترونوم استفاده می کنند و معتقدند به بهتر بازی کردن آنها کمک می کند.

مطالعات مختلفی ثابت کرده اند که تمرین با مترونوم در نهایت شما را به نوازنده ی بهتری تبدیل خواهد کرد، پس سعی کنید حتما از آن استفاده کنید. پس از اینکه نت ها را کامل یاد گرفتید، زمان استفاده از مترونوم فرا رسیده است. نوازندگان حرفه ای نیز در زمان تمرین از مترونوم استفاده می کنند. ممکن است کمی طول بکشد تا به آن عادت کنید و در ابتدا شما را اذیت کند، اما در نهایت به تیک تیک آن عادت خواهید کرد و این کمک بزرگی به درست نواختن شما می کند.

مطالعات مختلفی ثابت کرده اند که تمرین با مترونوم در نهایت شما را به نوازنده ی بهتری تبدیل خواهد کرد، پس سعی کنید حتما از آن استفاده کنید. پس از اینکه نت ها را کامل یاد گرفتید، زمان استفاده از مترونوم فرا رسیده است. نوازندگان حرفه ای نیز در زمان تمرین از مترونوم استفاده می کنند. ممکن است کمی طول بکشد تا به آن عادت کنید و در ابتدا شما را اذیت کند، اما در نهایت به تیک تیک آن عادت خواهید کرد و این کمک بزرگی به درست نواختن شما می کند.

نداشتن آموزش تخصصی

ممکن است فکر کنید که به تنهایی می توانید نواختن ساز را یاد بگیرید. با توجه به اینکه هزینه ی آموزش های حرفه ای بسیار گران است و همچنین وقت گیر، ممکن است تصور کنید که می توانید به تنهایی اصول پایه و اصلی را فرا بگیرید و نوازندگی را شروع کنید. احتمالا می توانید این کار را انجام دهید و در طول مسیر نیز از پیشرفت خود راضی خواهید بود. زیرا معیاری برای سنجش یادگیری خود ندارید. و یادگیری ساز به تنهایی ممکن است عادت های بسیار بدی را در شما به جای بگذارد که بعدها از بین بردن آنها، وقت و هزینه ی خیلی بیشتری را می طلبد. جای گذاری انگشتان یا استایل و تکنیک بدنی شما ممکن است به حالت اشتباه شکل بگیرد و حتی منجر به آسیب جسمی و مصدومیت شما بشود. ترک این عادت ها بسیار دشوار و زمان بر خواهد بود. اما با داشتن راهنما و آموزش درست، شما از ابتدا از شکل گیری این عادت ها جلوگیری خواهید کرد.

اگر نمی خواهید زمان و هزینه ی کلاس های حضوری را بپردازید، به راحتی می توانید از پکیج های آموزش تصویری آموزشگاه خنیاگر، با معلمان متخصص و حرفه ای استفاده کنید و در مسیر درست گام بردارید.

نشمردن ریتم ها

اگر قطعه ای را می نوازید که قبلا آن را گوش داده اید، احتمالا تصور می کنید که لازم نیست ریتم ها را بشمارید. اما لازم است بدانید که همین نکته می تواند شما را دچار مشکل کند. حتما، حتما، و حتما ریتم ها را بشمرید. اگر فقط با استفاده از گوشتان در حال نواختن ریتم هستید، مطمئن باشید که دارید اشتباه می نوازید. چرا که ممکن است هر نتی را به اندازه ی کافی نگه ندارید یا سکوت های شما تمیز و استادانه شکل نگیرند و اینطور به نظر برسد که در طول آهنگ سکوت های بی مورد و بی معنا شکل می گیرد.

بنابراین سعی کنید تک تک ریتم ها را بشمارید، و اصلا از زیر این کار در نروید. ممکن است در حین نواختن خودتان متوجه اشتباهتان نشوید، اما سایرین قطعا متوجه خواهند شد، و یکی از اصلی ترین مواردی خواهد بود که شما را یک مبتدی جلوه خواهد داد.

یک قطعه موسیقی ساده، زمانی که توسط یک نوازنده ی حرفه ای نواخته می شود، تا زمانی که توسط یک نوازنده ی مبتدی نواخته می شود، تفاوت بسیار زیادی خواهد داشت. و از مهم ترین دلایل این تفاوت می توان، توجه نکردن به ریتم ها و جزئیات ریز اشاره کرد. اما اگر شما به عنوان یک نوازنده ی مبتدی، به ریتم ها و شمردن آنها توجه کنید، دیگر اینگونه نخواهد بود و شما هم می توانید به زیبایی یک نوازنده ی حرفه ای بنوازید.

اما با وجود مطالب گفته شده در بالا، به این نکته توجه کنید، که برای نواختن یک قطعه لازم نیست تا همیشه بشمرید. بلکه در زمان تمرین و یادگیری تا زمانی که کاملا بر قطعه مسلط شوید، این کار لازم است. شمردن در چند روز اولیه ی یادگیری یک قطعه کمک می کند تا ریتم در شما درونی شود و به شکل گیری درست حافظه ی عضلانی شما کمک خواهد کرد. پس از آن طبیعتا دیگر نیازی به شمردن نخواهید داشت.

ضبط نکردن اجراهای خود

ممکن است شما به عنوان یک نوازنده ی مبتدی به نواختن خود گوش ندهید. اما لازم است بدانید که کسب این مهارت، بسیار سخت و در عین حال مهم است. احتمالا پیش خود فکر می کنید مگر می شود من به نواختن خودم گوش ندهم؟ این غیر ممکن است. بله شما در هنگام نواختن، نوازندگی خود را می شنوید، اما با دقت و با گوش منتقدانه به آن گوش قرا نمی دهید. زمانیکه خودتان در حال نواختن هستید، متوجه نمی شوید که ریتم چقدر اشکال دارد یا نواختن شما به شکل بدی سریع یا کندبه نظر می آید. یا اینکه گام چطور در جاهای مختلف تغییر می کند.

لازم است شما بشنوید که در کجای کار ایراد دارید، تا بتوانید آن را اصلاح کنید. و برای شنیدن درست نوازندگی خود، لازم است که اجرای خود را ضبط کرده و سپس با دقت به آن  گوش دهید.

جاری نبودن موسیقی در تمام بدنتان

بنظر شما موسیقی می تواند یک هنر دیداری هم باشد یا خیر؟ خب، اگر اجرای شما قرار است تنها صوتی باشد و صدای نوازندگی شما ضبط گردد، در این صورت نوع اجرای شما و حرکات بدن مهم نخواهد بود. اما در اجراهای حضوری وضع فرق می کند. آیا تابحال اجرای یک پیانیست حرفه ای را دیده اید؟ بنظر می رسد که او کاملا موسیقی را درک می کند و با تمام وجود آن را می نوازد. اینکه شما بر روی موسیقی تمرکز کنید، می تواند بر نوازندگی بهتر شما تاثیر بگذارد، اما باید توجه کنید که اجرای شما از نظر بصری نیز جذاب باشد.

شما باید بتوانید مخاطب را تحت تاثیر قرار دهید. همه ی انسان ها دلشان می خواهد تحت تاثیر اجرا و پرفورمنسی که در حال تماشای آن هستند قرار بگیرند، و تماشاچیان شما نیز همینطور. بنابراین سعیتان را بکنید. در این صورت اگر اجرای شما با چیزی که انتظارش را داشتید کمی فاصله داشت، حداقل حرکات بدنتان حرفه ای و جذاب بوده است.

البته که بیشتر معلمان این موضوع را تدریس نمی کنند، اما در عمل این هم بخشی از اجرا است که به اندازه ی خود مهم و تاثیرگذار است.

حرف آخر

در این مقاله به رایج ترین اشتباهاتی که نوازندگان مبتدی، درگیر آنها می شوند اشاره کردیم. البته که ما بیشتر از نوازندگان مبتدی نام بردیم، در حالیکه حتی توازندگان حرفه ای نیز ممکن است بعضی از این اشتباهات را انجام دهند. با دانستن این اشتباهات شما می توانید آنها را پشت سر بگذارید و به نوازنده ای بهتر تبدیل شوید.